Eczeem op voeten: wat je moet weten

Eczeem op de voeten kan net zo vervelend zijn als op elke andere plek op je lichaam. In dit blog bespreken we hoe en bij welke eczeemsoort het zich uit op de voeten, en wat je kunt doen om klachten te verlichten.

Inhoudsopgave

• Wat is Eczeem?
• Soorten eczeem op voeten en wanneer het voorkomt
• Eczeem op voeten versus voetschimmel: Wat is het verschil?
• Waar op de voet tref je voeteczeem aan?
• Oplossingen tegen voeteczeem

Wat is Eczeem?

Eczeem is een niet-besmettelijke chronische huidaandoening die zorgt voor jeuk, roodheid en schilfering van de huid. Deze huidziekte geeft een ontstekingsreactie die ontstaat door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren. Deze factoren, ook wel triggers genoemd, kunnen eczeem activeren of verergeren.

Bij eczeem is de huidbarrière verstoord. Een verstoorde huidbarrière zorgt ervoor dat je huid teveel vocht verliest en  dat van buitenaf schadelijke stoffen en micro-organismen door de huid dringen.

De onderstaande afbeeldingen illustreren het verschil tussen de werking van een gezonde huid en een verstoorde huidbarrière.

Er bestaan verschillende soorten eczeem met elk eigen kenmerken. Kenmerken die je vrijwel bij elke eczeemsoort tegenkomt, zijn: jeuk, roodheid ontsteking en een droge huid.

Wat is voeteczeem?

Eczeem op voeten, of voeteczeem is een vorm van eczeem die de huid van de voeten aantast. Daar verstaan we ook de ruimtes tussen de tenen onder. Voeteczeem kan worden getriggerd door factoren zoals stress, warmte, direct contact met irriterende stoffen, een contactallergie voor bepaalde materialen of medicatie.

Soorten eczeem op voeten

Eczeem op voeten kan bij een aantal eczeemsoorten ontstaan. We bespreken ze hieronder.

• Dyshidrotisch eczeem: een vorm van eczeem die op de voeten en handen voorkomt. Zowel op de handpalmen en tussen de vingers als op de voetzolen en tenen. Op die plekken verschijnen sterk jeukende, kleine tot soms grote blaasjes.

Deze blaasjes bevatten meestal helder vocht, maar kunnen soms ook troebel zijn.

In een later stadium drogen de blaasjes in en kleuren ze bruin.

Erfelijkheid lijkt hierbij geen belangrijke rol te spelen.

• Tylotisch eczeem: Dit type eczeem zorgt voor verdikking van de huid, vooral op de handpalmen, hielen en voetzolen. Deze plekken hebben soms een gelige tint. Voor sommige mensen kunnen deze plekken bovendien pijnlijk zijn. Mensen die veel staan of lopen ervaren sneller last van tylotisch eczeem.
• Acrovesiculeus eczeem: Dit type eczeem, ook wel blaasjeseczeem genoemd, uit zich in kleine blaasjes die kunnen samensmelten tot grotere blaren op de handen, tenen en voetzolen. Blaasjeseczeem is één van de minst voorkomende vormen van hand -en voeteczeem.
• Atopisch eczeem: Atopisch eczeem (of constitutioneel eczeem) is de meest voorkomende vorm van eczeem en komt voor bij zowel baby’s (ook wel dauwworm genoemd), kinderen als volwassenen. Het heeft een erfelijke basis en wordt gekenmerkt door een verstoorde barrièrefunctie van de huid.

De locaties op het lichaam waar atopisch eczeem voorkomt, evenals de uiterlijke kenmerken, verschillen afhankelijk van de leeftijd van de persoon en het stadium van de aandoening.

Hoewel atopisch eczeem meestal niet specifiek op de voeten voorkomt is dit wel mogelijk.

Eczeem op voeten versus voetschimmel: Wat is het verschil?

Eczeem op voeten kan verward worden met voetschimmel omdat de symptomen zoals jeuk en schilfering overeenkomen. Maar er zijn enkele belangrijke verschillen:

• Eczeem: Bij eczeem op voeten heb je meestal last van droge, schilferige huid, rode vlekken, en soms blaasjes. Eczeem is een ontstekingsreactie en is niet besmettelijk.
• Voetschimmel: Voetschimmel is een infectie veroorzaakt door een schimmel en kan besmettelijk zijn. Het veroorzaakt vaak jeuk tussen de tenen, schilferende huid en soms blaasjes. De plekken zijn vaak wat nattig. In tegenstelling tot eczeem, waar de huid meestal droog is.

Voetschimmel ontstaat meestal in warme, vochtige omgevingen, zoals zwembaden of sportscholen.

Het is belangrijk om het verschil te kennen tussen schimmel en eczeem. De behandelingen kunnen namelijk anders zijn.

Twijfel je, raadpleeg dan de huisarts. Die kan vaak aan de hand van een visuele inspectie al zien of het om voetschimmel of voeteczeem gaat.

Voetschimmel

Voeteczeem

Waar op de voet tref je voeteczeem aan?

Voeteczeem kan op verschillende plekken op de voet voorkomen:

• Voetzolen: Dit is de meest voorkomende plek voor eczeem op de voeten. De eczeemplekken bevinden zich dus onder de voet. Vooral bij dyshidrotisch eczeem en tylotisch eczeem komt dit regelmatig voor.
• Tenen: Ook eczeem tussen de tenen komt vaak voor, vooral bij mensen die last hebben van zweetvoeten of in een warme, vochtige omgeving werken. Let op! Eczeem dat tussen de tenen voorkomt, kan erg lijken op voetschimmel. Lees de verschillen tussen beide in de paragraaf die we hiervoor bespraken.
• Hielen: Bij tylotisch eczeem kan de huid op de hielen dikker en droger worden, wat leidt tot pijnlijke scheurtjes.
• Bovenkant van de voet: Hoewel minder vaak, kan eczeem ook op de bovenkant van de voet optreden, vaak in de vorm van rode, jeukende vlekken.

Oplossingen tegen voeteczeem

Er zijn verschillende manieren om voeteczeem te behandelen. Een behandeling is veelal gericht op het verminderen van klachten, zoals het verminderen van de ontsteking, jeuk en droogheid van de huid. Het is niet altijd mogelijk om volledig van eczeem af te komen.

• Corticosteroïden worden vaak voorgeschreven voor de behandeling van eczeem vanwege de ontstekingsremmende eigenschappen. Het nadeel van corticosteroïden is dat ze bijwerkingen kunnen hebben. Denk aan het dunner worden van de huid (huidatrofie) en striae (huidstriemen).

Bij een vorm van lichte eczeem op je voeten kan een hydraterende crème een goed alternatief zijn.

• Hydraterende crème: Voor een verstoorde huidbarrière is het belangrijk om een product voor hydratatie te gebruiken waarvan de werking wetenschappelijk is aangetoond Een crème die bestaat uit een unieke selectie van kenmerken die 3 belangrijke huidfuncties vervullen.
  • Hydrateren: Dit zijn ingrediënten die we humectans noemen. Die trekken water aan uit dieper gelegen huidlagen. Bijvoorbeeld aloë vera-gel.
  • Voldoende occlusief effect: Ingrediënten die verhinderen dat je huid te veel vocht verliest. Bijvoorbeeld natuurlijke oliën.
  • Verbeteren van de functie van de huidbarrière: Ingrediënten die we emoliënten noemen. Deze stoffen maken de huid zacht, glad en soepel, doordat het deels hydrateert en deels occlusief werkt. Bijvoorbeeld jojoba-olie.

Bevochtigingsmiddelen (humectans), occlusieve middelen en verzachtende middelen (emolliens) zijn de bestanddelen van een goede hydraterende crème. Een hydraterende crème wordt ook wel een vochtinbrengende crème genoemd. Maar vochtinbrengend is eigenlijk geen juiste term. Een betere term is vochtaantrekkend, omdat een hydraterende crème vocht aantrekt uit dieper gelegen huidlagen (water uit de dermis naar het stratum corneum).

Let op!  Veel crèmes tegen eczeemklachten bevatten niet al deze drie bestanddelen.

De internationale richtlijnen adviseren hydraterende en vochtaantrekkende crèmes om de verstoorde huidbarrière te verbeteren. Kies daarom een wetenschappelijk bewezen, niet-medicinale crème om het vochtgehalte van de huid te verhogen en jeuk en irritatie te verminderen.

ALHYDRAN Eczema Care is zo’n medische crème. Deze helpt uitbraken van eczeem te voorkomen. Het werkt daardoor preventief tegen een geïrriteerde huid waarbij jeuk en schilfering voorkomt, typische klachten van eczeem dus.

• Jeukverlichting: Jeuk is één van de belangrijkste symptomen van eczeem en ook een hele vervelende. Om de jeuk te verlichten, kunnen er medicijnen worden voorgeschreven, zoals antihistaminica. Maar ook jeukstillende crèmes, die een verkoelende werking hebben kunnen veel doen.

ALHYDRAN Anti Itch Care is een anti-jeuk crème met direct verkoelend effect op de huid. De anti-jeuk crème is onder andere verrijkt met iCOOL ML (Menthyllactaat). Dit is een niet-allergeen alternatief voor menthol.

Lees ook het blog: Jeuk bij eczeem: Welke crème gebruik ik dan? Daarin lees je wanneer je meer baat hebt bij ALHYDRAN Eczema Care en wanneer je beter kunt kiezen voor ALHYDRAN Anti Itch Care.

• Voorkom triggers: Probeer zoveel mogelijk de triggers van je eczeem te vermijden. Dit kan betekenen dat je stress vermindert, synthetische sokken vermijdt of je voeten droog houdt.

Vermijd huidcontact met agressieve stoffen (zeep), vooral bij het wassen van je voeten. Een verstoorde huidbarriere verhoogt namelijk het binnendringen van externe prikkels en irriterende stoffen.

Als de klachten aanhouden of verergeren, is het belangrijk om contact op te nemen met een dermatoloog voor een gerichte behandeling.

Conclusie

Eczeem op de voeten kan vervelend zijn, maar er zijn verschillende manieren om klachten te verlichten. Als je het verschil kent tussen eczeem en voetschimmel, kun je de juiste maatregelen nemen, zoals het gebruik van corticosteroïden, antihistaminica, hydraterende crèmes en het vermijden van triggers. Hiermee kun je de symptomen onder controle houden en voorkomen dat ze erger worden.

Neem bij twijfel over je diagnose of de benodigde behandeling altijd contact op met een arts.

Geraadpleegde bronnen:

https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/blaasjeseczeem-acrovesiculeus-eczeem/